Ὑπῆρξε καιρὸς ὅταν τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ δὲν μποροῦσε νὰ ἀναπαυθεῖ πάνω στὴ γῆ. Ὑπῆρξε καιρὸς ποὺ ἡ ἁμαρτία εἶχε πολλαπλασιασθεῖ σὲ τέτοιο βαθμὸ ποὺ ὁ Θεὸς ἀναγκάσθηκε νὰ κατακλύσει ὅλη τὴ γῆ καὶ νὰ κάνει καινούργια ἀρχή. Ὡστόσο, ὁ Θεὸς ἔστειλε ἔπειτα στὸν κόσμο τον Μονογενῆ Του Υἱό, ὁ Ὁποῖος ἔγινε ὁ Μεσίτης ἀνάμεσα στὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο, φέρνοντας τὴ συμφιλίωση μεταξὺ τῶν δύο.
Λίγες ἡμέρες πρὶν ἀπὸ τὴν ἀνάληψή Του, ὁ Κύριος μίλησε στοὺς μαθητές Του γιὰ τὴν ἐπαγγελία τοῦ Πατρός, λέγοντας: «ἐγὼ ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ Πάτρός μοῦ ἐφ’ ὑμᾶς· ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλεὶ ἕως οὗ ἐνδύσησθε ἐξ ὕψους δύναμιν» (Λουκ. 24,49). Ὁ Θεὸς ἔχει κάνει στὸν λαό Του πολλὲς ἐπαγγελίες. Στὴν ἀρχή, ὑποσχέθηκε στὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔα ὅτι τὸ σπέρμα τῆς γυναικὸς θὰ συντρίψει τὴν κεφαλὴ τοῦ ὄφεως (Γέν. 3,15). Ὑποσχέθηκε στὸν Ἀβραὰμ ὅτι στὸ σπέρμα του «θὰ εὐλογηθοῦν πάντα τὰ ἔθνη τῆς γῆς» (Γέν. 22,18). Ὑποσχέθηκε στὸν Μωυσῆ ὅτι θὰ ὁδηγήσει αὐτὸν καὶ τὸν λαό του ἔξω ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο. Ὑποσχέθηκε στὸν λαὸ Τοῦ ἀκόμη καὶ τὴ δική του γῆ. Στὴ συνέχεια, ὁ Χριστὸς ὑποσχέθηκε στὸν Πέτρο τὰ κλειδιὰ τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ὑποσχέθηκε στοὺς μαθητές Του ὅτι θὰ καθίσουν «ἐπὶ δώδεκα θρόνους κρίνοντες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ» (Ματθ. 19,28). Καὶ ὅμως, τώρα, μιλάει γιὰ ΤΗΝ ἐπαγγελία τοῦ Πατρός, στὸν ἑνικό, ἐπειδὴ ἀναφέρεται στὴν ἔσχατη ἐπαγγελία, στὴν ἐπιδημία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ σκοπὸς ὅλων τῶν ἄλλων ἐπαγγελιῶν τοῦ Θεοῦ.
Ὁ ἀπ. Παῦλος μας δίνει ἐντολὴ λέγοντας: «Ἀδελφοί, πληροῦσθε ἐν Πνεύματι» (Ἐφεσ. 5,18), σὰν νὰ ἐξαρτᾷται ἀπὸ ἐμᾶς ἂν θὰ πληρωθώμεν ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἢ ὄχι. Φαίνεται ὅτι ἐξαρτᾷται ἀπὸ ἐμᾶς. Τότε, πῶς γίνεται ὅτι ἀποξενωνόμαστε ἀπὸ τὴν ἐπαγγελία της ἐπιδημίας τοῦ Παρακλήτου, ἡ ὁποία εἶναι τόσο ἀπόλυτη καὶ τόσο κοντά μας; Ἀποξενωνόμαστε ἐπειδὴ ὑπάρχουν δύο πνεύματα σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο. Ὑπάρχει τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, τὸ Ὁποῖο ἀναπαύεται μέσα στοὺς Ἁγίους Του καὶ πλημμυρίζει τὴν καρδιά τους μὲ στεναγμοὺς ἀλαλήτους: «Ἀββᾶ, ὁ Πατήρ» (Γαλ. 4,6). Ὑπάρχει ὅμως καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου, καὶ ὅσο περισσότερο κυριαρχούμαστε ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου, τόσο περισσότερο ἀποξενωνόμαστε ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ.
Ἡ ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς εἶναι γιά μας ἡμέρα εὐγνωμοσύνης πρὸς τὸν Θεό, διότι ὅπως ὁ Χριστὸς ἔγινε ἡ εἰκόνα τοῦ Πατρὸς γιὰ μᾶς, ποὺ ἀποξενωθήκαμε ἀπὸ Αὐτόν, ἔτσι καὶ οἱ Ἁγιοί μας γίνονται γιὰ μᾶς εἰκόνα τῆς Πεντηκοστῆς, εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μὲ ἄλλα λόγια, στοὺς Ἁγίους μας βλέπουμε πῶς ἐνεργεῖ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τί μπορεῖ νὰ γίνει ὁ ἄνθρωπος ἐν τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι. Δὲν χρειάζεται νὰ πᾶμε πολὺ μακριά: κοιτάζοντας τοὺς δύο Ἁγίους μας, τὸν Σιλουανὸ καὶ τὸν Σωφρόνιο, βλέπουμε ὅτι εἶναι εἰκόνες τῆς Πεντηκοστῆς, γιατί σὲ αυτοὺς πειθόμαστε ὅτι, ναί, εἶναι ἀλήθεια, ὅταν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἔλθει στὴ γῆ, θὰ ἐλέγξει «περὶ ἁμαρτίας καὶ περὶ δικαιοσύνης καὶ περὶ κρίσεως» (Ἰω.16,8).
Ἐλέγχει τὸν κόσμο περὶ ἁμαρτίας ἐπειδὴ ἐνδύει τοὺς Ἁγίους Του μὲ πανοπλία γιὰ νὰ πολεμήσουν ἐναντίον τοῦ νόμου τῆς ἁμαρτίας καὶ νὰ νικήσουν τὸν κόσμο. Ἐλέγχει τὸν κόσμο περὶ δικαιοσύνης γιατί στοὺς Ἁγίους μας βλέπουμε νὰ ἐπαληθεύεται ὁ λόγος τοῦ ἅγ. Ἰωάννη τοῦ Θεολόγου: «ἐὰν ὁμολογῶμεν τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν, πίστός ἐστιν καὶ δίκαιος, ἵνα ἀφῇ ἡμῖν τὰς ἁμαρτίας καὶ καθαρίσῃ ἡμᾶς ἀπὸ πάσὴς ἀδικίας» (Α’ Ἰω. 1,9) καὶ θὰ μᾶς δώσει χάρη καὶ περισσὸν χάριτος. Τέλος, στοὺς Ἁγίους μας βλέπουμε πῶς τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐλέγχει τὸν κόσμο περὶ κρίσεως: ἐν τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, ἡ κρίση τοῦ Χριστοῦ ἐπαναλαμβάνεται στὴ ζωὴ τῶν Ἁγίων Του, οἱ ὁποῖοι, ἀκολουθῶντας τὸ Ἀρνίο «ὅπου ἂν ὑπάγῃ» (Ἀποκ. 14,4), νικοῦν καὶ αὐτοὶ τὸν κόσμο.
Ἐν τὴ δύναμει τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, οἱ Ἅγιοι γίνονται ἀποστολικοί. Ἀγαποῦν τοὺς ἐχθρούς τους μὲ τὸ πῦρ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀγαποῦν τὸν Θεὸ μέχρι αὐτομίσους μὲ τὸ πῦρ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ μὲ τὴ δύναμη αὐτοῦ τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ εὐαγγελίζονται τὸν κόσμο, μὴ κατέχοντες τίποτε, κανένα γήινο μέσο, καὶ ὅμως τὰ πάντα κατέχοντες (Β’ Κορ. 6,10), κατέχοντες αὐτὸν τὸν θεῖο Φίλο, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Συνεπῶς, σήμερα, ἂν καὶ εἴμαστε ἀποξενωμένοι ἀπὸ τὸ μυστήριο τῆς Πεντηκοστῆς, εἶναι ἡμέρα εὐχαριστίας γιὰ τοὺς Ἁγίους τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι μᾶς δίνουν μιὰ εἰκόνα τοῦ μυστηρίου τῆς Πεντηκοστῆς καὶ μᾶς δείχνουν μὲ τὴ διδασκαλία τους τὸν τρόπο νὰ γνωρίσουμε αὐτὸ τὸ μυστήριο, τὸν τρόπο νὰ σπεύσουμε πρὸς τὴν ἐπαγγελία τοῦ Πατρός, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὴν ὕψιστη ἐπαγγελία τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν ἔσχατο προορισμὸ τῆς ζωῆς μας. Ἀμήν.